Đổi mới hoạt động quản lý khoa học và công nghệ theo hướng dỡ bỏ các rào cản, giải phóng tối đa tiềm năng sáng tạo, trao quyền tự chủ tối đa cho các viện nghiên cứu, khuyến khích và đặt yêu cầu trở lại đối với nhà khoa học…
Đó là những giải pháp để phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) của đất nước trong những năm tới được Bộ trưởng Chu Ngọc Anh chia sẻ trong bài phát biểu tại lễ kỷ niệm 60 năm thành lập (1959-2019) Bộ KH&CN tại Hà Nội sáng 30-11.
Nhân dịp này, Bộ KH&CN được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm 60 năm thành lập của Bộ KH&CN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng "chúng ta phải làm cho cán bộ làm khoa học dám ước mơ, dám khát vọng, theo đuổi khát vọng, đam mê nghiên cứu khoa học. Trăm việc, nghìn việc cần làm để trở thành quốc gia đổi mới sáng tạo, việc đầu tiên phải làm là đổi mới sáng tạo cách trọng dụng con người".
Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&CN cần mạnh dạn đề xuất cơ chế, chính sách vượt trội để tạo ra sự đột phá trong KH&CN - Ảnh: PHẠM PHONG
Thủ tướng nhấn mạnh Bộ KH&CN cần thực hiện đồng bộ các giải pháp khơi dậy sự đam mê nghiên cứu, sức sáng tạo, hành động mạnh mẽ, quyết liệt để thúc đẩy phát triển KH&CN nước nhà, trong đó tập trung vào một số nội dung.
Trước hết, Bộ cần mạnh dạn đề xuất cơ chế, chính sách vượt trội để tạo ra sự đột phá trong ứng dụng KH&CN, đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp, dịch vụ công. Mục tiêu là lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.
Xây dựng cơ chế, chính sách đồng bộ giữa pháp luật về KHCN với pháp luật về thuế, đầu tư, tài chính và pháp luật liên quan để nâng cao năng lực đổi mới, hấp thụ và từng bước phát triển công nghệ của doanh nghiệp, đồng thời tạo thuận lợi cho nghiên cứu, chuyển giao kết quả KHCN phù hợp với cơ chế thị trường.
Thủ tướng yêu cầu có những chính sách, có cơ chế, chính sách đột phá để nâng cao năng lực và chất lượng nhân sự làm việc trong khu vực công về đổi mới sáng tạo - Ảnh: PHẠM PHONG
Một trong những giải pháp để phát triển mạnh KH&CN được Thủ tướng nhấn mạnh là việc đổi mới chính sách sử dụng và trọng dụng cán bộ KH&CN, phát triển mạng lưới kết nối nhân tài Việt Nam, tăng cường thu hút sự tham gia sâu của cộng đồng các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nước.
Thủ tướng dẫn chứng cụ thể: Hiện nay chúng ta có khoảng 300.000 chuyên gia, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài, chủ yếu tại các nước công nghiệp phát triển. Đây là nguồn lực vô cùng quý giá, là cầu nối giúp chúng ta tiến nhanh trên bản đồ đổi mới sáng tạo của thế giới nếu chúng ta biết cách huy động.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cho biết bước sang giai đoạn mới với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, Bộ sẽ tập trung triển khai năm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Trước hết là tiếp tục đổi mới hệ thống sáng tạo quốc gia theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm và trường đại học là chủ thể nghiên cứu mạnh, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia để phát triển mạnh lực lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có tiềm năng tăng trưởng nhanh.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cho biết sẽ có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư lập quỹ phát triển KH&CN - Ảnh: PHẠM PHONG
Bộ trưởng Bộ KH&CN cho biết Bộ sẽ tăng cường năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp thông qua tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp đầu tư lập quỹ phát triển KH&CN, thành lập viện nghiên cứu, doanh nghiệp KH&CN, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Đồng thời tăng cường hợp tác công tư trong triển khai các dự án công nghệ quy mô lớn và hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.
"Đối với các trường đại học, cùng với đào tạo, nghiên cứu khoa học phải là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Quan tâm đầu tư kinh phí và cơ sở hạ tầng nghiên cứu, phòng thí nghiệm trọng điểm, nhóm nghiên cứu mạnh, trung tâm xuất sắc trong các trường đại học"- Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định.
"Đối với các viện nghiên cứu, thực hiện trao quyền tự chủ tối đa gắn với trách nhiệm giải trình, chịu sự đánh giá độc lập về kết quả hoạt động và công khai kết quả đánh giá. Thúc đẩy gắn kết, hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu với khu vực công nghiệp và doanh nghiệp để đẩy mạnh thương mại hóa kết quả nghiên cứu trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh".
Đặc biệt, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cam kết Bộ sẽ "tiếp tục đổi mới hoạt động quản lý KH&CN theo hướng dỡ bỏ các rào cản, giải phóng tối đa tiềm năng sáng tạo. Phát triển đội ngũ cán bộ khoa học mạnh, kết hợp đồng thời các biện pháp động viên, khuyến khích và đặt yêu cầu trở lại đối với nhà khoa học".
Thu hút, khai thác thế mạnh của đội ngũ các nhà khoa học tài năng là người Việt Nam ở nước ngoài cũng là một giải pháp để phát triển KH&CN được Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhấn mạnh.